O.O.Bernardyni

Ojcowie Bernardyni przytulili; Armię Krajową, Rodziny katyńskie...

Zarys kultu Matki Bożej Piotrkowskiej

O. Dawid Czesław Postawa OFM

Piotrkowską Panią uwielbiajmy, Kraków 2006, s. 23-32

Kościół OO. Bernardynów w Piotrkowie Trybunalskim to miejsce, w którym zamieszkuje Matka Boża Piotrkowska w swoim Cudownym Wizerunku od czterech już prawie wieków. Tę radość wyśpiewują usta tysięcy wiernych, którzy nawiedzają świątynię, aby pokłonić się ukochanej Matce.

Historia Cudownego Obrazu sięga początków powstania kościoła. Namalował go diakon z klasztoru OO. Bernardynów w Przyrowie. Obraz powstał w 1625 roku i od tamtego czasu znajduje się w bocznym ołtarzu bernardyńskiej świątyni.

Tradycja głosi, iż początkowo autor namalował obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem na ręku, na którym główka dzieciątka Jezus czule była przytulona do Matki. Jednakże następnego dnia zauważono, iż główka Dzieciątka Jezus jest odchylona od Matki. Zmiana powstała bez ingerencji malarza. Taki też wygląd obrazu pozostał do dnia dzisiejszego.

Obraz czczono jako cudowny od początków jego istnienia. Wierni, którzy uciekali się w różnych potrzebach do Matki Bożej Piotrkowskiej, obdarowywani byli łaskami. Świadczą o tym źródła rękopiśmienne i inne zapiski klasztorne, zamieszczone zwłaszcza w kronice, która znajduje się w archiwum OO. Bernardynów w Krakowie.

Dowodem wielkiej czci Matki Bożej, zwanej Piotrkowską, jest złożone w 1732 roku przez władze i mieszkańców wotum wdzięczności w postaci ogromnej manifestacji i procesji ulicami ówczesnego miasta za ocalenie Piotrkowa przed klęską pożaru.

Sława Pani Piotrkowskiej rosła z dnia na dzień. Niemały wpływ odegrał okres trybunału koronnego. Szlachta uczestnicząca we mszach Św., które były odprawiane przed Obrazem Matki Bożej, doznawała łask (uzdrowienie wzroku, zdrowie w postaci macierzyństwa oraz inne), wyrażała podziękowania (m.in. za ocalenie przed kalectwem po wypadku). Ci, którzy powracali do swoich domostw, zanosili i tam chwałę Matki Bożej Piotrkowskiej. Zakres kultu był szeroki. Obejmował nie tylko Piotrków i okolice, ale nadto dawne województwo sieradzkie, Łęczycę, Leszno, Kraków, Tarnów oraz Ruś.

Nastał jednak także i okres, który nie sprzyjał rozwojowi kultu Matki Bożej Piotrkowskiej. Wspomnieć należy kasatę klasztoru, czasy wojen światowych. W sercach wiernych był mimo to obecny i żywy, gdyż nieustannie zwracano się w modlitwach do Tej Ukochanej Matki, aby w dziejowych zawieruchach miała wszystkich w swojej opiece.
Ona - Matka Boża Piotrkowska, którą od początku uznano za Patronkę miasta i okolicy, która narodziła się w Piotrkowie dla opieki nad wszystkimi mieszkańcami i tymi, którzy do niej będą się uciekać w potrzebie, tak naprawdę nigdy nie opuściła ludzkich serc. Jej obecność utrwala się i przechodzi z pokolenia na pokolenie, o czym świadczą różne wspomnienia rodzinne. Jak dawniej tak i dzisiaj Jej sława i dobroć przyciąga wielu do siebie.

Jak wobec tego doszło do odnowy kultu Matki Bożej Piotrkowskiej po powrocie Bernardynów do Piotrkowa w 1922 roku?
Oczywiście, najpierw zajmowano się odrestaurowaniem zrujnowanego klasztoru i kościoła. Wobec tego i uwaga zwrócona na Cudowny Obraz Matki Bożej Piotrkowskiej nie była zbyt wielka.
Ostatnie zapiski o rozwoju kultu Matki Bożej zwanej Piotrkowską pochodzą z kroniki klasztornej. Adnotacja z roku 1961 mówi o tym, iż O. Symforian Dziwota próbował wskrzesić ostygły nieco kult maryjny, spowodowany kasatą klasztoru. Jednak jego wysiłki nie przyniosły oczekiwanych efektów. W późniejszym czasie miejsce kultu Matki Bożej Piotrkowskiej zajął kult Matki Bożej Nieustającej Pomocy, który był na szeroką skalę rozwijany w całej Połsce. Wierni jednak pamiętali o Cudownym Obrazie Matki Bożej, który został umieszczony w głębi ołtarza ku Jej czci jako niewiele znaczący, bo na pierwszym miejscu widniał obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Taka postać kultu maryjnego utrzymywała się przez długie lata.
Sytuacja uległa zmianie dopiero w grudniu 1999 roku. Gwardianem klasztoru był wówczas O. Włodzimierz Szklarski. W tym właśnie czasie, do pracy w piotrkowskim klasztorze został skierowany O. Dawid Postawa, który przybył z Lublina po odbytych tam studiach specjalistycznych z filozofii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Został wybrany przez miejscową piotrkowską wspólnotę zakonną na kronikarza klasztoru. Prowadząc kronikę, rozczytywał się w historii miejsca. Z czasem coraz głębiej poznawał zamierający i osłabiony po kasacie klasztoru kult Matki Bożej Piotrkowskiej. To wzbudziło myśl, by ożywić ten kult.
Po zwołaniu przez O. Dawida specjalnej kapituły klasztornej, podczas której osobiście zaproponował podjęcie dzieła przywracania dawnego charakteru maryjnego miejscowej bernardyńskiej świątyni, wypowiedziała się na ten temat cała ówczesna wspólnota klasztorna. Ostatecznie propozycja O. Dawida została pozytywnie przyjęta i uzyskała aprobatę.
O. Dawid przystąpił zatem do rozsławiania Matki Bożej Piotrkowskiej. Rozpoczął od folderów, które rozdawano wiernym, a w każdą środę wieczorem odprawiał eucharystię z kazaniem. Przygotował też nowennę, która dopiero w późniejszym czasie uzyskała aprobatę Abpa Władysława Ziółka, ordynariusza łódzkiego dekretem z dnia 29 maja 2002 r. i jest odmawiana publicznie w kościele w każdą środę.
W czerwcu 2000 roku nastąpiła zmiana miejscowego gwardiana. Nowym został mianowany O. Gracjan Kubica. Nie wpłynęło to jednak na zmianę podejścia do rozwijania kultu Matki Bożej Piotrkowskiej. Nowy gwardian popierał podjęte wcześniej w tym względzie starania i O. Dawid w dalszym ciągu promował na różny sposób kult Matki Najświętszej w piotrkowskiej bernardyńskiej świątyni.
Wszystkie podejmowane w tym względzie dzieła (m.in. zasłanianie obrazu, fanfary, renowacja obrazu, przygotowanie koronacji), które wymagały zgody miejscowego przełożonego, odbywały się pod jego kierownictwem i zgodnie z procedurą zakonną.
O. Dawid natomiast dalej rozwijał kult od strony nabożeństw, modlitw oraz przygotowywania różnych tekstów z tym związanych. Nadto, odwiedzał okoliczne parafie, informował o rozwijającym się kulcie Matki Bożej Piotrkowskiej oraz głosił okolicznościowe kazania, rozdając po mszach świętych obrazki z Jej wizerunkiem.
Coraz więcej czcicieli gromadziło się przed Cudownym Wizerunkiem Matki Bożej Piotrkowskiej na wspólnej modlitwie. Zadbano zatem o wygląd i wystrój ołtarza Matki Bożej. Przywrócono jego dawny wygląd. Teraz Cudowny Obraz Matki Bożej Piotrkowskiej jest odsłaniany rano i zasłaniany wieczorem przy dźwięku fanfar. Wszystkie zaś wota zostały umieszczone w specjalnej gablocie obok ołtarza. Pod gablotą widnieje specjalne błogosławieństwo Ojca Świętego Jana Pawła II dla wszystkich czcicieli Matki Bożej Piotrkowskiej.
Znaczącym wydarzeniem ostatnich czasów stało się ofiarowanie od czcicieli Matki Najświętszej w Piotrkowskim Wizerunku wotum wdzięczności w postaci złotej róży. Dar ten w imieniu wszystkich złożył Ks. bp Adam Lepa z Łodzi na koniec uroczystej mszy św. 15 grudnia 2001 roku, która kończyła jakże uroczyście obchodzoną w bernardyńskiej świątyni Oktawę Niepokalanego Poczęcia Najśw. Maryi Panny.
Różę wykonano ze szczerego złota, które ofiarowało bardzo wielu czcicieli Matki Bożej Piotrkowskiej. Pragnieniem każdego ofiarodawcy było oddanie cząstki siebie dla Matki Bożej chociażby w takiej postaci. Wotum umieszczono w gablocie, która znajduje się obok ołtarza z Cudownym Obrazem Matki Bożej.
Jedną z form obecnej żywotności kultu jest także msza św. z kazaniem i nowenną w każdą środę o godz. 19.00. Wielu wiernych bowiem składa swoje prośby i podziękowania oraz przybywa, aby uczcić Panią Piotrkowską.
Najważniejszym wydarzeniem przygotowującym do koronacji Cudownego Wizerunku Matki Bożej Piotrkowskiej było przybywanie pielgrzymów z okolic Piotrkowa. Otóż, w każdą pierwszą środę miesiąca wieczorem, organizowano specjalne czuwanie modlitewne, które rozpoczynało się o godz. 18.30. Miało ono charakter szczególnej modlitwy do Matki Bożej Piotrkowskiej w intencji aktualnych potrzeb Kościoła, Ojczyzny czy dotykających polskich rodzin. Nad wszystkimi czuwał i zasadniczo prowadził je O. Dawid, który uznał za swoją misję i powinność ożywienie kultu maryjnego.

Czuwanie kończyło się zasłonięciem Cudownego Obrazu. Czynny udział brali więc wierni trzech diecezji: łódzkiej, częstochowskiej i radomskiej. W związku z tym O. Dawid odwiedził z zaproszeniem prawie 70 okolicznych parafii, a w niektórych głosił kazania.
Wieczór czuwania modlitewnego pierwszej środy miesiąca nazywano czasem wielkiego pielgrzymowania do Matki Bożej Piotrkowskiej.
Arcybiskup łódzki Władysław Ziółek stosownym dekretem z dnia 29 maja 2002 r. ustanowił odpust na cześć Matki Bożej Piotrkowskiej. Dekret w swojej treści zawiera m.in. takie słowa: „... zezwalam, aby odpust ku czci Matki Bożej zwanej Piotrkowską był obchodzony każdego roku w kościele Ojców Bernardynów w Piotrkowie Trybunalskim dnia 1 czerwca, z zachowaniem pozostałych przepisów prawa".
W sierpniu 2002 roku, dokładnie 19-go, Ojciec Święty Jan Paweł II w Kalwarii Zebrzydowskiej pobłogosławił złote korony do Cudownego Obrazu Matki Bożej Piotrkowskiej. Potwierdza ten fakt zaświadczenie wydane przez Kurię Metropolitalną w Krakowie z dnia 21 maja 2003 r. Korony zostały uroczyście nałożone przez Abpa łódzkiego Ks. Władysława Ziółka w niedzielę 1 czerwca 2003 r. podczas mszy św. o godz. 11.30. Na tę okazję, w swoim specjalnym komunikacie z dnia 13 maja 2003 r., odczytywanym w całej archidiecezji łódzkiej, Abp Władysław Ziółek napisał, iż jest „przekonany, że koronacja tego historycznego obrazu pogłębi miłość do Matki Najświętszej wśród mieszkańców Piotrkowa Trybunalskiego i całej naszej archidiecezji".
Z racji koronacji Cudownego Wizerunku Matki Bożej Piotrkowskiej, O. Dawid Postawa przygotował specjalny formularz mszalny ku czci Matki Bożej Piotrkowskiej. Zyskał on aprobatę Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny sakramentów z dnia 22 maja 2003 r.
Kult Matki Bożej Piotrkowskiej, który został wskrzeszony i ożywiony, a zarazem dopełniony koronacją Jej Cudownego Wizerunku, rozwija się pomyślnie. Wszyscy ufają, że w przyszłości nie zgaśnie w ludzkich sercach ten promyk miłości maryjnej.
Serdeczne podziękowanie jest skierowane do wszystkich, którzy nawiedzają bernardyńską świątynię w Piotrkowie Trybunalskim za ich życzliwość i oddanie okazywane miejscowej wspólnocie klasztornej.
Szczególne zaś podziękowanie jest skierowane do wszystkich za wytrwałość i wspieranie swoją obecnością oraz ofiarnością tych inicjatyw, które zostały podjęte wspólnie z O. Dawidem w celu aktywizacji dzieła odnowy kultu Matki Bożej w Cudownym Piotrkowskim Wizerunku.
Niech Matka Boża Piotrkowska wspiera łaskami wszystkich, którzy zawierzają Jej swoje życie.-