O jednym z ostatnich carów Rosji oficerowie jego armii złośliwie mówili „Car-portnoj”, „car-krawiec”. Przyczyną było nieustanne wymyślanie nowego umundurowania carskiej gwardii oraz oficerów armii. Odnoszę wrażenie, iż jakiś ideowy spadkobierca tego cara zdobył wysokie stanowisko i przemożne wpływy w Komendzie Głównej Policji. Każdy, kto ogląda regularnie popularny serial „Ojciec Mateusz” i „powtórki” z poprzednich sezonów, może obejrzeć te zmiany. Kilkakrotnie zmieniło się wszystko: kolor i krój mundurów oraz rodzaj czapki.
Tym razem – sądzę - napiszę artykuł mniej kontrowersyjny. Tyle razy mówimy o mniejszościach narodowych: żydowskiej, niemieckiej i ukraińskiej, które mają na sumieniu dużo win wobec nas Polaków. Mniejszość białoruska np. ma już dużo czystsze karty, wyjąwszy czynny udział niektórych Białorusinów w instalowaniu władzy komunistycznej w Polsce po II wojnie światowej. Zamierzam ten tekst poświęcić mniejszości tatarskiej, co do której lojalności wobec Polski nie można mieć większych zastrzeżeń.
Powstanie w Getcie Warszawskim trwało od 19 kwietnia do 16 maja 1943. Było pierwszym miejskim powstaniem w Europie okupowanej przez III Rzeszę Niemiecką. Bezpośrednią przyczyną jego wybuchu była decyzja o likwidacji getta warszawskiego podjęta w ramach niemieckiego planu zagłady Żydów. Getto otoczono murem w kwietniu 1940 r. W kolejnych miesiącach do getta warszawskiego zwożono Żydów z terenu okupowanej przez Niemców Polski – w tym także z Łodzi. Do marca 1941 zgromadzono tu ok. 460 tys. osób. 22 lipca 1942 Niemcy rozpoczęli wywózki jego mieszkańców do obozu zagłady w Treblince.
24 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką, który ustanowiony został przez Parlament RP w 2018 roku. Wśród osób ratujących Żydów podczas II wojny światowej nie zabrakło też piotrkowian i osób związanych z Piotrkowem, które narażały życie własne i swoich najbliższych dla ratowania Żydów. W myśl niemieckich rozporządzeń okupacyjnych wszystkim osobom pomagającym Żydom poprzez udzielanie schronienia, a także dostarczanie lub sprzedaż żywności, groziła kara śmierci, którą stosowano niejednokrotnie również wobec członków rodziny.
Wykład dr. hab. Dariusza Roguta, dyrektora Oddziału IPN w Łodzi, na temat mjr. Adama Trybusa „Gaja” (1909-1982), filologa, cichociemnego, oficera Armii Krajowej, dowódcy ROAK. (Ruchu Obrony Armii Krajowej)
Los dzieci w obozie był głównym motywem 76. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady. W związku z pandemią koronawirusa obchody 27 stycznia wyjątkowo nie odbywały się na terenie Miejsca Pamięci, a w Internecie.
Przypomnijmy najważniejsze fakty. Obóz dla polskich dzieci powstał w 1942. Administracja niemiecka utworzyła go na terenie przyległym do Litzmannstadt Ghetto przy ul. Przemysłowej. Zajmował 5 ha. Otoczono go drewnianym płotem. Nadzór zapewniały wieże strażnicze oraz funkcjonariusze służb niemieckich działający na terenie obozu. Więziono w nim dzieci polskie w wieku 6-16. lat. Trafiały tam one za drobne kradzieże, handel, jazdę tramwajem bez biletu, żebranie. Umieszczano tam także dzieci rodziców, którzy odmawiali podpisania volkslisty.
Całkiem niedawno publiczna TV (a we wtorek uczynił to również Dziennik Łódzki) przypomniała o istnieniu w naszym mieście niemieckiego obozu dziecięcego oraz o upamiętniającym tamte zbrodnicze niemieckie przedsięwzięcie Pomniku Martyrologii Dzieci zwanym „Pomnikiem „Pękniętego Serca”. Łodzianie indagowani na ten temat na ul. Piotrkowskiej „słabo kojarzyli”, a pewien ponad 30-letni mężczyzna stwierdził, że „jakoś to ukrywano”. Rzeczywiście w mediach łódzkich zbyt wiele nie mówiono, nie pisano, nie pokazywano. Ale ukrywać – niby kto miałby to czynić.
27 stycznia minęła 76. rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau. Jedną z więźniarek była Seweryna Maria Szmaglewska – numer obozowy 22090
Obydwie łódzkie gazety należące do szwajcarsko-niemieckiego wydawcy odnotowały rocznicę 17/18.stycznia, jako „76. Rocznicę zbrodni popełnionej prze Niemców na więźniach Radogoszcza” (Express Ilustrowany) lub „Rocznicę masakry więźniów w obozie niemieckim na Radogoszczu” (Dziennik Łódzki). Można też tam przeczytać, że, „Niemcy podpalili policyjne więzienie na Radogoszczu. Spośród blisko 1500 więźniów ocalało zaledwie 31 osób.” (EI). „Masakra zaczęła się w nocy, gdy Niemcy wycofywali się przed oddziałami sowieckimi. Od kul i w płomieniach zginęło 1,5 tys. mężczyzn.
.
